Wojna
Oprócz skutków militarnych wojna ma także wiele skutków politycznych.
Wojny mają wiele skutków ubocznych. Prócz samego starcia wojsk, podboju i pokazu siły, cierpi na niej rolnictwo, rzemiosło i handel, a także ludność cywilna. Cierpi też reputacja agresywnego władcy na arenie międzynarodowej. Szczególnie gdy ten nie miał żadnego twardego powodu do wszczynania wojny.
Casus Belli
Z łacińskiego powód do wypowiedzenia wojny, w skrócie CB. Ma on kluczowe znaczenie przy wypowiadaniu wojen, ponieważ powoduje, że wojski wierzy, że o coś walczą, możnowładcy agresora mogą wyrazić własne większe poparcie, a mieszczanie mają podany powód dlaczego ich władca zdecydował wkroczyć na ścieżkę wojny. To czy inni władcy będą uważać ten powód do wojny za słuszny okaże się jak już go użyjecie, ale lepsze coś niż nic.
Brak CB spowoduje większy spadek poparcia niż byłoby to w przypadku jego posiadania. Dobre CB nawet zwiększy poparcie, ponieważ wojsko i rycerze będą z entuzjazmem iść na wojnę gdyż w ich mniemaniu jest ona ważna i sprawiedliwa.
Wypowiedzenie wojny
Sam akt wypowiedzenia wojny najczęściej ma dwie postaci. Jest to oficjalne wypowiedzenie wojny wypowiedziane przez posła do drugiego władcy jak i sam atak na granice. W gestii gracza leży to co będzie pierwsze. Należy jednak pamiętać o tym reputacji władcy i jego honorze, a takowe cierpią przy ataku z zaskoczenia.
Wodzowie doceniają możliwość ataku z zaskoczenia, jednak zebranie pospolitego ruszenia i rycerzy, a choćby większej ilości wojsk stałych wymaga sporo czasu, a dobrzy obserwatorzy
Tak jak już wspominano wcześniej wypowiedzenie wojny wiąże się z reakcję społeczeństwa.
Zazwyczaj sam początek wojny zawsze przynosi spadek poparcia ponieważ część szlachty czy obywateli zawsze będzie z niej niezadowolona. Dodatkowo dochodzi do tego sprawa CB, opisane powyżej.
Wojna
Podczas wojny cały czas trwają jej skutki polityczne. Społeczeństwo będzie reagować na sytuację na wojnie w zależności od tego na jakim terytorium toczy się walka i jak bardzo traci na tym ogół naszego narodu. Im większe spadki zysków kupców, możnowładców i pozostałej części społeczeństwa, im więcej spalonych miast i ograbionych wsi tym bardziej spada poparcie i szacunek.
Dodatkowo z podstawowo poparcie będzie malało wraz z długością trwania wojny. Kolejne bezowocne miesiące będą osłabiały wolę walki i entuzjazm społeczeństwa, a pogłębiało jej niechęć do wojny.
Po wojnie
To co będzie po wojnie zależy od tego czy jesteśmy zwycięzcami czy przegranymi. Ci drudzy muszą się zdać na łaskę tych pierwszych.
Zwycięzca decyduje co zrobi z podbitymi terenami. Standardowymi zachowaniami są:
- Przyłączenie części ziem/prowincji z odebraniem ziemi podbitemu możnowładcy jego wasalom
- Przyłączenie części ziem/prowincji z zachowaniem poprzedniego możnowładcy i jego wasali
- Przyjęcie hołdu lennego od podbitego władcy
- Oddanie tronu innemu rodowi
Podzielona na skutek podboju prowincja po podpisaniu pokoju uznającego podział tej ziemi nie zostanie naniesiona na mapę polityczną jako osobna prowincja, a dochód z niej będzie podzielony tak jak i wpływ na arkusz. Większy dochód i prawo do takiej prowincji ma ten który włada miastem stołecznym.
Zyski z zagospodarowania podbitych ziem będą różne i zależeć od ogólnej sytuacji. Na przykład, po długiej i wyczerpującej wojnie, gdzie zniszczono wiele wiosek, spalono pola i zrównano z ziemią miasto stołeczne zyski z aneksji ziem będą mniejsze niż w przypadku szybkiej i sprawnej ofensywy zakończonej poddaniem miasta. Pozostawienie kraju w ruinie po oddaniu go nowemu władcy także nie będzie dobrze odebrane przez świat.
Podczas aneksji i przyłączania ziem, przyłączamy także siłą ludzi, którzy ją zamieszkują. Ci o ile nie wyzwalaliśmy ich z rąk tyrana, który ich uciskał i nie popełnialiśmy zbrodni na cywilach wręcz mogą nas kochać, a w innym wypadku mogą nas nawet nienawidzić. Z władającymi tą ziemią lokalnymi szlachcicami, rycerzami i możnowładcą można postąpić na różne sposoby.
Zgodnie z tym poparcie w państwie, będzie spadać w zależności od tego jak wiele terenu przyłączyliśmy i ilu obywateli obcej narodowości zyskaliśmy. Jeżeli przyłączymy do kraju więcej obywateli niż mieliśmy można się liczyć z spadkiem poparcia nawet o 50%, a nawet więcej.
Przyjęcie hołdu wasalnego nie zabiera nam wiele poparcia, ale także powoduje, że nie mamy pełnej zwierzchności nad władcą, a jeszcze gorszą nad jego możnowładcami. Zyski gospodarcze z tego zależą od ustaleń hołdu wasalnego.
Dodatkowo można także obalić poprzedniego władcę, osadzając na tronie nowego, które popieramy. Dalsze nasze stosunki z tym krajem zależą od założeń. W sytuacji gdy nasz tytuł jest wyżej od tytułu pokonanego, a nowy władca będzie spokrewniony z nami, bądź którymś z naszych możnowładców istnieje duża szansa na przyłączenie tych ziem w pełni pokojowo po pewnym czasie.
Podczas przyłączania ziem jak i ich części zdobywamy punkty ziem i dobrobytu tam leżącą. Jej ilość będzie zależała od decyzji mistrza gry.
Gracz może robić pytać się mistrz gry, o sytuację na podbitych ziemiach, a także delikatnie sondować podbite społeczeństwo